ՀՀ. ապարներ…

Ես ընտրել եմ վանակատ ապարը:

Վանակատ օբսիդիան, հրաբխային ապակի միասեռ ապակենման հրաբխային թթվային ապար սովորաբար մուգ երանգներով սև, կարմրասև, դարչնագույն, և խեցային ջարդվածքով։ Կարծրությունը 5 է, խտությունը՝ 2500-2600 կգ/մ³։ Հեշտ հղկվող Է, բյուրեղային համակարգը՝ իզոտրոպային։

Մ․թ․ա․ II-I հազարամյակներում վանակատը Հայաստանից Վանա լճի շրջակայքից, որտեղից էլ՝ անվանումը) տարվում Էր Պարսից ծոցի և Միջերկրածովյան երկրներ։

Նրան հանդիպում էնք սևանի ճանապարհին և վանակատը շատ տարածված ապաար է:

Վանատակը ամենա շատը Հայաստանում է մեզ հանդիպում;

Փոքր երեխան կասի որ սա պարզապես սև քար է բայց հետո կսովորի և կհասկանա, որ սա վանատակ ապարն է:

Ապարներ նախագիծ

ազուրիտ ապար․
Լազուրիտ ( լատ.՝ lasur — կապույտ քար), միներալ։ Քիմիական կազմը՝ (Na, Ca)₈ [(SO , Տ, Cl)₂ (AlSiO₄)₆]։ Բյուրեղագիտական համակարգը խորանարդային է։ Բյուրեղները հազվադեպ են, սովորաբար առաջացնում է հոծ հատիկավոր զանգվածներ։ Կարծրությունը՝ 5,5 — 6,0, խտությունը՝ 2380—2420 կգ/մ³։ Գույնը՝ կապույտ, կանաչավուն-երկնագույն։ Հանդիպում է մետամորֆային կրաքարերի՝ ալկալային, իսկ ավելի հազվադեպ՝ թթու մագմատիկ ապարների հետ կոնտակտում։ Ամենախոշոր հանքավայրը հայտնի է Աֆղանստանում (Բադախշան), Ռուսաստանում, Տաջիկստանում։ Օգտագործվում է որպես զարդաքար, գեղանկարչության մեջ՝ բարձրորակ կապույտ ներկ (ուլտրամարին) ստանալու համար։

Սոդալիտ․
Սոդալիտ, ալյումասիլիկատների խմբի միներալ։ Քիմիական բանաձևը Na₈(AlSiO₄)₆Cl₂։ Բյուրեղագիտական համակարգը խորանարդային է։ Առաջացնում է հատիկային ագրեգատներ։ Անգույն է, ունի տարբեր երանգներ, հաճախ՝ կապույտ։ Կարծրությունը՝ 5,5-6, խտությունը՝ 2300-2500 կգ/մ³։ Հանդիպում է Կոլայի թերակղզում, Ուրալում, Ուկրաինայում։ Սոդալիտի խումբ, միներալներ սիլիկատների կարգից, սnդալիտ՝ Na₈(AlSiO₄)₆Cl₂, նոզեան՝ Na₈(AlSiO₄)₆SO₄, հայուին՝ NaCa(AlSiO₄)₆(SO₄)₂, լազուրիտ Na₂Ca₂(AlSiO₄)(S0₄)։ Բյուրեղագիտական համակարգը խորանարդային է։ Առաջացնում են ռոմբոդոդեկաէդրիկ (սոդալիտ, լազուրիտ) և օքտաէդրիկ (հայուին) բյուրեղներ։ Սովորաբար հանդիպում են ապարներում տձե հատիկներով։ Կարծրությունը՝ 5,5-6, խտությունը՝ 2300 կգ/մ³, լազուրիտ-2500 կգ/մ³։ Գույնը՝ կապույտ, երկնագույն, դեղին, կանաչավուն, սպիտակ կամ մոխրագույն։ Մի քանի միներալներ (սոդալիտ, նոզեան, հայուին) ապար կազմող միներալներ են նեֆելինային սիենիտներում, ֆոնոլիտներում են։ Հայուինը հանդիպում է Մերձբայկալում և Վեզուվի շրջակայքում։ Սոդալիտի և լազուրիտի կապույտ տարբերակները թանկարժեք քարեր են։ Սինթետիկ միներալներն օգտագործվում են ռադիոէլեկտրոնիկայում և հեռուստատեսության մեջ։
Ազուրիտ․
Ազուրիտ, պղնձի փխրուն, վառ կապույտ գույնի հանքաքար, կարբոնատ, քիմիական բանաձևը Cu₃(CO₃)₂(OH)₂, հայտնի է եղել դեռևս հնագույն ժամանակներից։ 19-րդ դարի սկզբին հայտնի էր նաև «չեսիլիտ» անվամբ Չեսի Լե Մայն (Ֆրանսիա, Լիոնի մոտակայքում) տեղանքի պատվին, որտեղ արտահանում էին ազուրիտը^[2] Այն հիշատակվում է Պլինիոս Ավագի «Բնագիտական պատմություն» աշխատությունում հունարեն «kuanos» (κυανός, «վառ կապույտ») և լատիներեն «caeruleum» անվանումներով^[4]։ Ազուրիտի գույնը բացարձակապես վառ և մաքուր կապույտ է, այդ իսկ պատճառով այս հանքաքարը հնագույն ժամանակներից միտում ունի ասոցացվելու ցածր խոնավության անապատների վառ կապույտի և ձմեռային երկնքի գույների հետ։ Ժամանակակից անվանումը արտացոլում է այդ ասոցիացիան, քանի որ «ազուրիտը» և «լազուրիտը» ստացվել են պարսկերեն «lazhward » (لاژورد, «լաջվարդ») բառից, որը մի այլ վառ կապույտ գույնի քարի (լաջվարդ, ազուրի քար) հանքավայրերով հայտնի շրջան էր։

Վանակատ (օբսիդիան, հրաբխային ապակի), միասեռ ապակենման հրաբխային թթվային ապար՝ սովորաբար մուգ երանգներով (սև, կարմրասև, դարչնագույն, ծխագույն, գորշ) և խեցային ջարդվածքով։ Կարծրությունը 5 է, խտությունը՝ 2500-2600 կգ/մ³։ Հեշտ հղկվող Է, բյուրեղային համակարգը՝ իզոտրոպային։

Զմրուխտ (պարսկերեն՝ zuminurud, լատ.՝ smaragdus (հուն․՝ σμάραγδος, smáragdos)), միներալ, բերիլի տարատեսակը, թափանցիկ, վառ կանաչ գույնի առաջին կարգի թանկարժեք քար։ Հանդիպում է 2-5×0,5-2 սմ, հազվադեպ՝ ավելի մեծ չափերի, բյուրեղների ձևով գրանիտային պեգմատիտներում և կոնտակտային փայլարիտներում։ Խոշոր (1 գ ավելի քաշով), անթերի և լավ նիստավորված զմրուխտը գնահատվում է ադամանդից թանկ։ Ցածր որակի զմրուխտները սինթեզվում է նաև արհեստական ճանապարհով։ Հանքավայրերը հազվագյուտ են․ հանրահայտ են Կոլումբիայի, Բրազիլիայի, Ուրալի և Տրանսվալի հանքավայրերը։

Սոդալիտ, ալյումասիլիկատների խմբի միներալ։ Քիմիական բանաձևը Na₈(AlSiO₄)₆Cl₂։ Բյուրեղագիտական համակարգը խորանարդային է։ Առաջացնում է հատիկային ագրեգատներ։ Անգույն է, ունի տարբեր երանգներ, հաճախ՝ կապույտ։ Կարծրությունը՝ 5,5-6, խտությունը՝ 2300-2500 կգ/մ³։ Հանդիպում է Կոլայի թերակղզում, Ուրալում, Ուկրաինայում։ Սոդալիտի խումբ, միներալներ սիլիկատների կարգից, սnդալիտ՝ Na₈(AlSiO₄)₆Cl₂, նոզեան՝ Na₈(AlSiO₄)₆SO₄, հայուին՝ NaCa(AlSiO₄)₆(SO₄)₂, լազուրիտ Na₂Ca₂(AlSiO₄)(S0₄)։ Բյուրեղագիտական համակարգը խորանարդային է։ Առաջացնում են ռոմբոդոդեկաէդրիկ (սոդալիտ, լազուրիտ) և օքտաէդրիկ (հայուին) բյուրեղներ։ Սովորաբար հանդիպում են ապարներում տձե հատիկներով։ Կարծրությունը՝ 5,5-6, խտությունը՝ 2300 կգ/մ³, լազուրիտ-2500 կգ/մ³։ Գույնը՝ կապույտ, երկնագույն, դեղին, կանաչավուն, սպիտակ կամ մոխրագույն։ Մի քանի միներալներ (սոդալիտ, նոզեան, հայուին) ապար կազմող միներալներ են նեֆելինային սիենիտներում, ֆոնոլիտներում են։ Հայուինը հանդիպում է Մերձբայկալում և Վեզուվի շրջակայքում։ Սոդալիտի և լազուրիտի կապույտ տարբերակները թանկարժեք քարեր են։ Սինթետիկ միներալներն օգտագործվում են ռադիոէլեկտրոնիկայում և հեռուստատեսության մեջ։

Ամեթիստ (հին հունարեն՝ αμέθυστος, α- «ոչ» + μέθυστος «չարբած, չխմած»), նաև մեղեսիկ, միներալ, քվարցի մանուշակագույն տարբերակը։ Բյուրեղագիտական համակարգը հեքսագոնային Էր։ Բյուրեղները պրիզմայաձև։ Հանդիպում է պեգմատիտներում, քվարցային երակներում և այլն։ Ամեթիստի հանքավայրեր կան ԽՍՀՄ-ում (Ուրալ, Հարավային Կովկաս), Բրազիլիայում։

Իմ հայկական Ամանորը

Մենք շատ ուրախ հետաքրքիր ենք պատրաստվում Ամանաորին։Ամեն մելս ունենք մեր պարտականսւթյուններ՝հայրիկս պատրաստքւմ է բուդը՞ կտրատաւմ է մսեղենը, ես և եղբայրս օգնում ենք մայրիկիս պատրաստել աղցանները, զարդարել տոնածառը, գցել սեղանը, դրանում օգնում է նաև փոքրիկ քույրիկս։Մայրիկս պատրաստում է խմորեղեններ, նրբաբլիթներ(իմ ամենասիրածը), քյուֆտա, կիևյան կոտլետներ ու էլի լիքը համով բաներ։Մենք շատ գեղեցիկ ենք պատրաստում սեղանը,վառում ենք մոմերը։Նախընտրում ենք հյուրեր ընդունել Ամանորի գիշերը։

Ամանորը և Սուրբ Ծնունդը մեր ընտանիքի սիրելի տոներից են։

Բնաագիտություն

• Սովորողների մեջ սերմանել սեր բուսական և կենդանական աշխարհի հանդեպ, ձեռք բերել պատասխանատվության զգացում խնամքով վերաբերվելու շրջակա միջավայրին, բարեխիղճ կատարելու իրենց պարտիզպանի պարտականությունը:
• Իր խնամած բույսի, կենդանու փորձի փոխանակում հասակակիցների շրջանակում:
• Տանը ստեղծում են իրենց կանաչ անկյունը և տեսանկարում:
• Համագործակցում օտար լեզուների հետ: Սովորողները իրենց պատումները ներկայացնումեն անգլերեն լեզվով:

Յուրաքանչյուր սովորող պատմում-գրում-արձանագրում-տեսագրում  է իր խանամած բույսի կամ կենդանու խնամքը, բնավորությունը, զվարճալի պատմությունները:

Արդյունքում՝

• Սովորողները ստեղծած ուսումնական նյութերը, ֆոտոպատումները տեղադրում են իրենց բլոգներում և հրապարակում կայքում

Այցելություն Բնության թանգարան՝

Սովորողների հաշվետու նյութեր

Ջուրը Բնության Մեջ

.Երկկրի վրա որտեղ ջուր կա:հողի տակ,մարդու օրգանիզմում,օվկյանոսու,լճում,ծովում:

.Ինչ նշանակություն ունի ջուրը մեր աշխարհում:Ջուրրը նշանակություն ունի մարդկանց համար որոհետև մենք չենք կարող դիմանալ առանց ջրի :

.Ինչ վիճակում է ջուրը հանդիպում մեզ բնության մեջ:Օդում,հողի տակ.հողի վրա,և խոտերի վրա տակ:


Հնարավոր է ապրել առանց ջրի ինչու:Առանց ջրի Երկիր մոլորակը կլիներ Լուսնի պես:

Ջրի մեջ ինչպես է կատարվում ջրի շրջանապտույտը:Կարկուտր տեսքով,ձյան տեսքով,և անձրևի տեսքով:

Այտ ընթացքում ջրի որ վիճակներնեն ի հայտ գալիս:Գոլոշի,ջուր,սառույց:

Պլանետարիում

Այսօր մենք դասարանով այցելել էինք Պլանետարիում։Այնտեղ մենք դիտեցինք մուլտֆիլմեր, ծանոթացանք տիրեզերքի հետ, Արեգակնային համակարգի և այլ համակարգերի մոլորակների հետ, որը ինձ հանար նորություն էր։Հատկապես ինձ դուր եկավ այն պահը , որտեղ Լուսինը և նրա փոքրիկ ընկերները աղջկան պատմեցին այլ մոլորակների մասին։

Ինձ շատ դուր եկավ մեր ճամփորդությունը։

Արևորդի բնապահպանական ֆիլմերի փառատոն

https://vimeo.com/766119123

Մենք դիտել ենք այս ֆիլմը։Այն բնապահպանական խնդիրնեևի մասին էր։Մարդկանց մասին էր , որոնք պայքարում էին կլիմայի աղտոտման համար, որ մաքուր պահենք, խնամքով օգտագործենք շրջակա միջավայրը։Հետաքրիր պայքար էր։

Հյուսիսային Ամերիկա․ առաջադրանք

Опубликовано 27 апреля, 2015 автором Իվետա Ջանազյան

Լրացնել բաց թողնված բառերը՝

Հյուսիսային Ամերիկան մեծությամբ երորրոդ  մայրցամաքն է: Այնտեղ կա 3 խոշոր պետություն՝ ԱՄՆ, Կանադա, Մեքսիկա:

Այս խոշոր մայրցամաքում ավելի քան քսան երկիր կա։ Ամենամեծ պետություն Կանադան է: Ամենամեծ քաղաքը Մեխիկոն է: Ամենաբարձր լեռնագագաթը Մաք Քինլին է, գտնվում է Միացյալ Նահանգների Ալյասկա նահանգում: Այս մայրցամաքի ամենամեծ լիճը Վերին լիճն է, գտնվում է Միացյալ Նահանգների և Կանադայի միջև, իսկ ամենամեծ անապատը ,Մեծ Ավազան է , որը գտնվում է Միացյալ Նահանգներում: Ամենաերկար գետը Միսիսիպին է, որն ունի 6019 կիլոմետր երկարություն: Ամենամեծ կղզին Գրենլանդիան է:

Ատակամա անապատը աշխարհի ամենաչոր վայրն է:

Անդերն աշխարհի ամենաերկար լեռնաշղթան է:

Սուպե հովիտը աշխարհի հին քաղաքակրթություններից մեկի հայրենինքն է:

Ամազոնը աշխարհի ամենաջրառատ գետն է։

Եվրասիա

Լրացնել բաց թողնված բառերը՝

Եվրասիա մայրցամաքն իր մեջ է ներառում երկու աշխարհամաս.Եվռասիա,Ասիա  և :

Ասիայում են ապրում ամենագեղեցիկ թռչունը` սիրամարգ, և հնդկական փիղ:

Այս մայրցամաքում կա 84 պետություն, որոնց թվում ամենափոքր պետությունը` Վատիկա, և ամենամեծ պետությունը`Ռուսաստան:

Այստեղ են գտնվում աշխարհի ամենաբարձր գագաթը` Էվերեստ, և ամենախոր լիճը` Բայկալ:

Լրացնել բաց թողնված բառերը՝

Օվկիանոսները չորսն են՝ Խաղաղ օվկիանոս, Ատլանտյան օվկիանոս Սառուցյալ օվկիանոս,Հնդկական օվկիանոս։ Ամենամեծը Խաղաղ օվկիանոսն է: Այդպես է անվանել ծովագնաց Ֆ.—Մագելանը՝  ՝  առաջին եվրոպացին, որը կտրելանցել է Խաղաղ  օվկիանոսը: Խաղաղ օվկիանոսը նաև ամենախորն է:

Ամենափոքրն ու ամենածանծաղը Հյուսիսային Սառուցյալ օվկիա­նոսն է:

Օվկիանոսների ջրերով շրջապատված ընդարձակ ցամաքները կոչ­վում են մայրացամաք: Մայրցամաքները Եվրասիա, են՝Հյուսիսային Ամերիկա,Աֆրիկա,Հարավային Ամերիկա Անտակտիդա,Ավստրալիա : Ամենամեծը Եվրասիան է: Այս մայրցամաքում է գտնվում մեր հայր ենիքը Եվռասիա՝ : Միակ մայրցամաքը, որը ծածկ­ված է հսկա սառույցի շերտով, Անտակտիդան է։ Այստեղ մշտական բնակիչներ չկան: Իսկ ամենափոքր մայրցամաքը Ավստրալիան է: